Даследаванне Універсітэта Аалта паказала, што глабальныя базы дадзеных, якія выкарыстоўваюцца ўрадамі і міжнароднымі арганізацыямі, недаацэньваюць колькасць вясковага насельніцтва планеты на 53−84%, піша «Хайтэк».
Фінскія даследчыкі выявілі крытычную праблему ў глабальных наборах дадзеных пра насельніцтва планеты. Сур’ёзная недаацэнка колькасці вясковага насельніцтва планеты можа прыводзіць да сур’ёзных пралікаў падчас размеркавання рэсурсаў і планавання інфраструктуры.
Даследчыкі ўпершыню агучылі маштабныя доказы таго, што значная частка вясковага насельніцтва свету фактычна «адсутнічае» ў афіцыйнай статыстыцы. Для праверкі дакладнасці пяці самых папулярных глабальных набораў дадзеных пра насельніцтва даследчыкі выкарысталі нестандартны падыход: яны вывучылі звесткі пра перасяленне вясковых жыхароў падчас будаўніцтва 300 плацін у 35 краінах у 1975−2010 гадах.
«Мы былі здзіўленыя, выявіўшы, што фактычная колькасць насельніцтва, якое жыве ў вясковай мясцовасці, нашмат вышэйшая, чым паказваюць глабальныя дадзеныя», — адзначае навуковы супрацоўнік Ёзіяс Ланг-Рытэр з Універсітэта Аалта. Паводле яго, вынікі трывожныя, бо гэтыя наборы дадзеных выкарыстоўваюць у тысячах даследаванняў і падчас прыняцця палітычных рашэнняў, аднак іх дакладнасць раней не падвяргалі сістэматычнай ацэнцы.
Даследаванне паказала, што перапісы насельніцтва, якія служаць асноўнай крыніцай для базаў дадзеных, часта няпоўныя, асабліва ў краінах, якія развіваюцца. У многіх дзяржаваў няма рэсурсаў для збору інфармацыі ў цяжкадаступных вясковых рэгіёнах, дзе насельніцтва раскіданае па шырокіх тэрыторыях.
Негатыўная перадузятасць насіла сістэмны характар ва ўсім свеце, пры гэтым разыходжанні асабліва прыкметныя ў наборах дадзеных па Кітаі, Бразіліі, Аўстраліі, Польшчы і Калумбіі. Хоць дакладнасць трохі палепшылася за апошнія дзесяцігоддзі, праблема застаецца актуальнай і для сучасных дадзеных.
Улічваючы, што, паводле ацэнак, 43% сусветнага насельніцтва жыве ў вясковай мясцовасці, недаўлік сотняў мільёнаў людзей можа сур’ёзна скажаць працэс прыняцця рашэнняў у глабальным маштабе. Аўтары даследавання заклікаюць перагледзець метадалогію збору дадзеных пра насельніцтва і старанней улічваць вясковых жыхароў.
Якасць выкарыстоўванай статыстыкі — праблема не толькі для краін, якія развіваюцца. Перапіс насельніцтва ў Расіі раней таксама падвяргаўся крытыцы. Напрыклад, незалежны дэмограф Аляксей Ракша неаднаразова крытыкаваў апошні перапіс, праведзены ў 2021 годзе. Паводле ацэнкі даследчыка, праз памылкі і фальсіфікацыі ў дадзеных вынікі перапісу сур’ёзна скажаюць колькасць і склад насельніцтва краіны.